5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu madde 103/1’de Cumhuriyet savcısının; şüphelinin adli kontrol altına alınarak serbest bırakılmasını sulh ceza hakiminden isteyebileceği, aynı maddenin 2. fıkrasında, adli kontrol veya tutuklamanın artık gereksiz olduğu kanaatine varması halinde, şüpheliyi re’sen serbest bırakacağı hükme bağlanmıştır.

Bir askeri birlikte, komutanın emri altındaki erlerin çok sıcak havada ve güneşe maruz kalacak şekilde uzun süre bekletmesi sonucu aşırı sıvı kaybından dolayı birden fazla askerin şehit olması Ceza Hukuku kapsamında ele alınıp, gerçekleşen fiilin hangi suçu oluşturacağı tartışılacaktır. Tartışmanın konusu olan fiil; kasten veya olası kastla insan öldürme, taksirle veya bilinçli taksirle ölüme sebebiyet verme, kasten öldürmenin ihmali davranışla işlenmesi, neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçları açısından değerlendirilecektir. Baştan belirtelim ki; Ceza Hukukunda iki prensip kabul edilmiştir, bunlardan birincisi “suçta ve cezada kanunilik”, diğeri de “şahsi kusur sorumluluğu” veya bu ilkeyi iki alt başlıkta ele aldığımızda “ceza sorumluluğunun şahsiliği” ve “kusur” ilkeleridir. Bunlar birlikte olmazsa, failin ceza sorumluluğu doğmaz. İşin sübut, Ceza Muhakemesi Hukuku kısmı ise ayrı değerlendirilir. Ceza Muhakemesi Hukukunda, suçsuzluk/masumiyet karinesi ve adil/dürüst yargılanma hakkı öne çıkar. İtham sisteminin kabul edildiği ve şüphenin sanık lehine olduğu değerlendirildiğinde, iddia eden iddiasını somut delillerle kanıtlama yükümlülüğü altındadır.

Uyku halinde olan kişiye karşı suç işlenmesi; 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda ayrı bir nitelikli hal olarak düzenlenmemekle birlikte, bazı suçların nitelikli hallerinde yer verilen kişinin bedenen veya ruhen kendini savunamayacak durumda olması olarak değerlendirilebilmektedir. Bu yazımızda; mağdurun uyku halinde bulunduğu sırada kendisine karşı suç işlenmesinin nitelikli hal teşkil edip etmediği kasten insan öldürme, cinsel saldırı ve hırsızlık suçları kapsamında incelenecek, Yargıtay 1., 2. ve 9. Ceza Dairelerinin bu konudaki değerlendirmelerine yer verilecektir.

“Soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı suçlar” başlıklı TCK madde 73

Asliye ceza ve ağır ceza mahkemelerinin görevleri 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un 11. ve 12. maddelerinde düzenlenmiş olup, davaların bazılarında asliye ceza mahkemelerinin, bazılarında ise ağır ceza mahkemelerinin görevli olduğuna yer verilmiştir. 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 112. maddesinde düzenlenen oylamaya hile karıştırma suçunda asliye ceza mahkemesi görevli iken, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 252. maddesinde düzenlenen ve rüşvet alan yönünden bir özgü/mahsus suç türü olan rüşvet suçunda ağır ceza mahkemesi görevlidir.